Thứ Năm, 20 tháng 8, 2009

Đường Chân Trời


Tác giả: Vũ Thị Hạnh


Truyện ngắn "Đường chân trời" của nhà văn trẻ Vũ Thị Hạnh in lần đầu trên trang nhất báo Hạ Long ngày 5/7/2009. Truyện nhanh chóng gây xôn xao dư luận với những lời khen chê khác nhau. Điều đáng nói là cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh đã nhanh chóng ra tay, yêu cầu Tổng biên tập báo Hạ Long và chủ tịch hội Văn Hóa Nghệ Thuật tỉnh Quảng Ninh phải giải trình.

Vũ Thị Hạnh là tác giả trẻ, sinh năm 1984, thành viên hội Văn Hóa Nghệ Thuật tỉnh Quảng Ninh và đang "được bồi dưỡng" tại trường viết văn Nguyễn Du. Vũ Thị Hạnh xuất phát từ một công nhân làm gốm tại tỉnh Quảng Ninh, có một số tác phẩm, chủ yếu là truyện ngắn được in rải rác trong mấy năm qua. Chị chỉ thực sự được dư luận quan tâm và cơ quan quản lý văn hóa tỉnh "mổ xẻ" sau truyện ngắn "Đường chân trời"


------------------------------------------------------------------------------------------------------




Căn nhà nằm giữa những biệt thự cao chót vót. Mái ngói thâm rêu úa màu thời gian. Từ ngoài bậc thềm cho đến cửa sau trống rỗng như vừa có cơn lũ ngang qua sót lại chiếc giường mọt và bộ ghế nâu bạc. Sơn ngồi trên xe lăn ghé sát tai vào chiếc đài chạy pin bị nhiễu sóng. Mặt trời tắt nắng. Miên dặn con ở nhà rồi tất tả theo chiếc xe rác lọc cọc ra phố.

Gió cuối năm lất phất mưa mơn mỡn chia cái lạnh thành từng miếng ngọt ngào, ngấm dần vào da thịt khô kheo. Con dốc dài hờ hững với sức lực Miên dồn lại. Chiếc xe rác đã ngập lút đầu. Cơ thể Miên gẫy gập co kéo, bánh xe nhích chầm chậm.

Vượt khỏi con dốc, miệng mắt còn thay nhau thở bỗng Miên ngơ ngác nhìn bánh xe vun vút lao xuống con dốc tiếp theo rồi đổ nhào. Một cảm giác suy sụp, thất vọng trào đến. Miên hậm hực không đủ sức giữ nó lại. Mọi thứ trở về với cái thùng rỗng ban đầu. Mùi hỗn độn ôi thiu xộc lên hăng nồng. Miệng trang bị vài lần khăn nhưng cơn lợm giọng dồn đẩy. Miên giật tung khăn để họng thỏa mãn. Thân hình cuộn rung từng hồi, moi móc từ chiếc dạ dày lép xẹp chút chất nhầy mỏng dính. Trấn tĩnh, Miên hít thở thật sâu và sục mạnh xẻng vào đống rác nhớp nháp. Mưa lắc rắc thêm nặng hạt. Vầng mi kéo ríu xuống rật rật nóng hổi. Miên linh cảm vào những chiếc máy mắt. Một sự linh cảm ăn sâu trong tiềm thức. Nó mang đến cả may lẫn rủi. Đôi tay hất từng gánh cuộc đời thấm đẫm nhuần nhuyễn. Đầu óc Miên lơ lửng tận chốn nào mỗi khi sững sờ thấy bóng gã như ảo ảnh, lúc ẩn lúc hiện. Im lặng bùng lên nỗi khát khao, muốn níu giữ, muốn lẳng thời gian chờ đợi mỏi mòn cùng nhớ nhung khôn nguôi.

*

Gã ngồi nhấp rượu suông một mình ngoài hiên. Trống gõ thình thịch nghe rát rạt. Tiếng loa phóng thanh tuyên truyền thúc giục nặng nề. Miên bế con lắc lư trên tay khi thằng bé khóc ngất trời. Xâu xé vào ruột gan rối bòng bong. ánh mắt gã thi thoảng lén nhìn trộm hai mẹ con dò xét rồi lại hướng thẳng ra nơi trống khua ngoài ngõ vắng. Chén rượu vơi lại đầy. Gã ngửa cổ dốc, nhắm mắt nhắm mũi nuốt cay đắng. Miên dỗ con như ngồi trong bếp lửa than hồng. Mấy hôm nay gã ăn nơm nớp, ngủ phập phồng. Có đêm thức dậy ôm chặt con, chúi mặt lởm chởm mụn rỗ vào mặt thằng bé hít hà hơi sữa non bám đọng trên người nó. Ngấu nghiến. Miên lặng im quan sát điểm đáng ngờ trên mặt chồng. Bắt gặp Miên nhìn đối diện, gã lủi thủi đặt thằng bé xuống như có lỗi rồi nằm im thở dài. Chưa bao giờ thấy chồng nói gì về quê quán hay ngỏ ý đưa vợ con về quê.

Nỗi ám ảnh càng lớn lên trong Miên. Không mách cứ như bảo "gã là người Hoa". Miên nín thở gan góc, cố xua tất cả hình ảnh chia ly ẩn hiện. Miên ôm ghì chồng muốn an ủi hay trở che nhưng gã im lìm gỗ đá. Gã chưa ngủ, nước mắt viền quanh thương vợ níu giữ chút hy vọng nhỏ nhoi.

*

- Tôi xin lỗi mình. Mình có duyên phận mà chẳng được ở với nhau. Thằng Sơn… mình phải gánh vác nuôi nấng… Bao giờ…

Miên òa khóc trong khuya tĩnh. Tiếng nấc của những trắc trở, gian nan lẫn xót xa thân phận bạc bệch.

Chuyến xe nhốn nháo người khóc lóc gào thét. Dùi cui, gậy gộc chát chúa phang thẳng những ai cứng đầu. Một đám người xộc thẳng vào khi vợ chồng Miên ngồi ăn cơm. Linh cảm cho Miên biết đây là bữa cơm cuối cùng của hai vợ chồng. Cục đắng lơ lửng giữa họng vợ chồng Miên nhìn nhau. Cố khắc từng khoảnh khắc, đôi mắt, khuôn mặt, viền môi thật chậm rãi mà rưng rưng. ở không gian này, ngôi nhà này, hơi thở này nồng ấm trọn vẹn. Ngày mai, gió lạnh, sương tàn, biết tìm nơi đâu…

- Tôi sẽ quay lại… Tin ở tôi mình nhé.

Gã chạy vọt ra ngoài giấu nỗi niềm chia ly. Miên ghìm khóc nhớn nhác bế con chạy theo chồng. Đám vợ con có chồng giống Miên hỗn loạn om sòm. Cảnh giới xua ra họ lại dạt vào như thiêu thân. Kẻ trên xe, người dưới đất lưu luyến nước mắt. Thành xe đóng sập, chơi vơi mắt gã nhìn mẹ con Miên. Thằng Sơn đỏ gay gắt dưới nắng. Một làn khói khét xịt thẳng vào mặt kẻ ở lại. Cánh tay gã vẫy vẫy lẫn giọt nước chao chát rơi. Phút ly hương lặng lẽ. Miên bế con nhoài theo, chạy mãi đến khi bóng hình mờ tịt phương trời.

*

Ngày gã ập vào cuộc đời Miên đất trời im thít nóng. Mồ hôi trên người gã thánh thót như mưa rào mùa hạ. Gã đói. Đói từ lâu lắm rồi. Đói cơm. Đói tình và đói tiền. Bát cơm chay chị đưa gã và thun thút vào họng tựa giếng cạn lâu ngày mạch chảy lại. Thân xác gã bết cứng cáu bẩn, đầu tóc bơ phờ rối, mặt mũi nhếch nhác thể hiện rõ tù túng và lạc lõng vơí thế giới bên ngoài. Duy chỉ có cặp mày rậm dài ẩn bên dưới là đôi mắt sáng mà thi thoảng Miên chạm phải có pha cực mạnh nảy Miên bắn ra xa. ăn xong gã vất vưởng đứng dậy lặng im với đôi mắt hàm ơn nặng trĩu. Miên không hỏi gì, mặc cho cái dáng hao gầy cô đơn cứ chìm vào bóng đêm đặc quánh.

Bữa khác gã quay lại tìm Miên với dáng vẻ không hơn. Vẫn đói, khát, và cặp mắt sâu vời vợi không nói lên điều gì. Miên buột miệng với chút băn khoăn ” Sao lại quay lại?”. Gã nói nhấc cái miệng khô nghe nghen nghẹn "Tôi chẳng biết đi đâu cả. Tôi là một thằng tù vô gia cư". Miên giật thót mà lạnh gáy. Cõi lòng điêu đứng ngủ quên bỗng trào trở lại. Miên không muốn đối mặt với gã, với chính mình. Thẫn thờ bước vào nhà, khi tiếng cài then còn lách cách thì hơi thở của gã bật ra não nề "Chị sợ tôi à? Sao ai cũng sợ thằng tù thế? Tại sao không ai muốn tôi làm người tử tế". Chị im lặng. Chuỗi im lặng từ khi chị dạt đến phố thợ này. Đông vui nhưng hời hợt. Tách biệt, cô đơn.

Cái lý do chị không bao giờ còn nuôi tóc dài. âm hưởng của nỗi đau rấn vào máu cả khi chị co quắp nằm xuống giường. Mặc ngoài cánh cửa kia là tiếng thở dài thõng thượt. Đã bảy năm im lìm sau biến động tình cảm. Người đàn ông dẫn vợ đến căn phòng Miên lúc hoàng hôn lách qua kẽ lá. Không một lời mắng riếc, chỉ ngắn gọn một câu ” hãy cởi áo và tự khứa vào ngực, nếu không muốn bẽ mặt trước mọi người”. Miên đã mắc tội. Tội yêu chồng người khác. ánh mắt người đàn ông Miên yêu thật lòng đáp trả cái nhìn bạc bẽo. Hệt giống mắt của chị vợ cố ghìm cơn ghen uất thốt rằng “đây chỉ là cuộc chơi thôi”. Người đó năn nỉ Miên thực hiện theo yêu cầu của vợ. Nơm nớp sợ dưới uy quyền lóng lánh màu nhũ đỏ trên móng tay. Vệt sáng loáng hắt ra từ con dao sắc vừa từ tay anh đưa trước mặt Miên khiến hai hàm răng Miên ngậm chặt cứng đơ mà run rẩy.

Miên cong người lột bỏ tấm áo ngoài lộ vết tấy đỏ hình con rết nằm dài trên bầu ngực đang nóng lên thách thức. Lưỡi kéo sắc luồn sau gáy cắt xoèn xoẹt, những mảng tóc bay lả tả trong bịn rịn mồ hôi. Có sợi quyến luyến không nỡ rời bám rịt trên khuôn mặt dấp dính nước. Miên nghe thấy mái tóc nhỏ lệ gào thét ” người ơi! đừng cắt! Đau xót tôi lắm! Tôi cộc cỡn lơ lửng không buộc, không thắt bơ vơ!”. Miên không mảy may nhìn vào đám tóc rối vừa lìa chân để lại một ngọn mới cô đơn, cong, chìa. Nó khác nào kẻ ngoài kia đang tìm cho mình thứ lửa sưởi ấm còn hơn cả những điều tồn tại trong cõi tục.

Gã biến mất kiên định bước chân.

Gã hùng hục ngoài ga xe lửa với tấm lưng trần chằng chịt vết bầm tím. Buổi trưa nắng như đổ lửa xuống nền đất và nồng nặc hơi người. Mùi hôi cơ thể chua lòm. Nước vã vào miệng chui tọt sau lớp biểu bì kín lỗ chân lông. Thân hình gã còng gập giống chữ U nằm ngang. Miệng hồng hộc thở khi vật chai cứng tấm lưng đè nén xuống đôi chân khụy mọp.

Một nắm tiền còn vo viên, gã mang đến chìa trước mặt Miên với đôi tay trần chày xước. Miên chẳng cất lời hay đồng ý cho gã ở lại. Xục thẳng vào chậu nước rửa sạch mặt và nhơm nham đường cắt trên mái đầu. Nếu có một con rết thứ hai nằm bên kia bầu ngực thì ngày đó gã phải trả giá bằng sự sống của mình. Gã trân trân nhìn con rết rồi lại nhìn Miên. Đôi mắt hấp háy hiểu rằng những mảnh vỡ đang gắn lại trên chiếc bình ngọc chậm chạp và mong manh. Giọng gã dõng dạc như đóng đinh, trạm trổ vào tim Miên từng đường nét sâu hoắm” hãy tin tôi”.

***

Khái niệm thời gian trôi như một định mệnh cay đắng…

Miên ru con nhão nhoẹt và nặng trĩu. Thân hình Miên như dấu chấm than tuyệt vọng. Hốc mắt chao đảo như con thuyền lật úp. Hai nhãn đen bải hoải đờ đẫn. Nếp nhăn nhúm đọng trên gò má, khóe mắt. Một nốt ruồi bằng đầu tăm nằm giữa dòng lệ rơi như hãm, cố ý phơi bày bể khổ. Sự mỏi mòn và quần quật cứ đổ xuống cơ thể yếu ớt tàn tạ.

Bàn tay trễ nải ôm con trước bụng, lát lát Miên lại xốc thằng bé lên, đôi tay chỉ chực chờ muốn tụt khỏi vật thể đang ẵm. Sơn vừa thiếp đi trong cơn mệt lả. Mũi giảm đau không làm giảm cơn đau đang cắn rứt trên não, rực tràn khắp cơ thể. Tiếng thét trong đêm xé nát không gian yên lặng. Miên nhức nhối trên bả vai, tướp qua lần áo mỏng vết máu khô. Dấu tích hằn lại nốt răng của Sơn vật vã với bệnh bại não. Khuôn mặt Sơn xanh nhợt, mắt lim dim, môi lượt một lớp phấn trắng, hai viền nứt toác hoen rỉ máu, chỉ hơi thở khe khẽ để biết rằng nó vẫn tồn tại sự sống.

Chiếc xe lăn nhẹ ra vườn hoa. Sơn cố rướn mắt nhìn bình minh mọc đằng đông. Lâu lắm rồi mới thấy ánh mặt trời. Nắng ấm xôn xao. Thân hình Sơn căng nở trước nắng, đôi mắt dại ánh lên những tia sáng lấp lánh, vừa nghẹn ngào, hồi hộp như chiêm ngưỡng vật thể lạ. Sơn nhìn trân trân về phía mặt trời đang nhích từng chút khỏi vầng mây màu bạc. Gió đưa hương hoa từ những cánh vàng nhỏ rung rinh lùa nức mũi. Không gian rộng lớn, đất trời thênh thang, hơi thở của nó là nhỏ lại. Sơn vá víu tay mẹ “mẹ ơi! Bình minh đẹp quá!”. Miên gật đầu ” nó sẽ ở mãi trong lòng con”.

Sơn đang nhắc đến cái khoảng không vô hình luôn rình rập mỗi khi cơn đau ập đến dội xuống thân thể liêu xiêu.

Sơn đẩy bánh xe xa dần tay giữ của Miên, nhẹ nhàng bứt những bông hoa nhỏ ti màu vàng óng. Miên lẳng lặng nghẹn ngào quay đi khi thằng bé cố tận hưởng từng giây từng phút ngắn ngủi. Nước nhập nhòa trên mặt đang run lên từng chặp . Cánh tay luống cuống đến khó tả. Như ai oán, như giận hờn… Nếu được hoán đổi, Miên sẽ đổi bộ não cho con nhưng sao nứơc mắt Miên mặn mòi cạn kiệt… Hơi thở chị chậm lại…Nỗi đau hụt hẫng lần chạy vào từng thớ thịt râm ran.

á!!!

Trên chiếc xe lăn, Sơn đang giãy giụa từng cơn co giật mạnh. Miên hốt hoảng chạy lại. Đầu ngẹo sang một bên, miệng bật máu, hơi thở ngắt quãng, mặt tái mét. Bó hoa trên tay giật giật theo độ rung cơ thể. Cơn đau lại đến. Thậm chí không chọn lấy khi khác mà giành giật với thằng bé cả những khoảnh khắc yên lành hiếm hoi nhất.

Rượt thốc thằng bé lên vai, thân hình thõng thượt gập lại, những cánh hoa rơi lả tả xuống gót chân Miên đứng. Một cơn đau, những đêm dài khắc khổ chồng chéo. Thảng thốt Sơn nói thống thiết mà gợn trong lòng Miên cảm giác tái tê. "Mẹ ơi! Con muốn sống!".

*

Sơn ngồi nhìn chằm chằm vào chân đám trẻ đang nhẩy nhót lò cò. Mắt nóng lên theo từng nhịp điệu. Nước miếng giỏ xuống tay nhớt nhát. Đôi chân đưa đẩy bối rối. Từng khoảng tim ngắt quãng thúc giục Sơn đến gần bọn trẻ.

“Mày đi ra chỗ khác chơi. Chỗ này không dành cho người như mày”

Sơn cố nán không khuất phục. Cái nhìn thèm thuồng không rời những đôi chân thẳng vô tư lượn đi lượn lại.

“Cút ra chỗ khác con người Tàu, mẹ mày từng làm đĩ nên sinh mày cứng đầu thế”.

Chúng một mực đẩy Sơn té nhào xuống đất, chiếc xe chỏng vỏng ra giữa đường. Sơn vo tròn hai nắm đấm trước lời cay nghiệt. Đôi chân dệt không nhúc nhích bất lực. Máu trong người ứ đọng vón cục, tắc nghẹn giữa cách mạch mỏng.

"Im ngay! Mẹ tao không phải là người như thế"

Mồ hôi giỏ giọt xuống đất cay mặn. Ngăn ký ức của Sơn không định hình dáng bố. Mẹ lẻ loi xiêu vẹo vì Sơn. Mẹ không than trách bất kỳ ai dù một lần. Sơn ao ước đôi chân không co khoằm, bộ não hoàn chỉnh. Sơn sẽ đi cùng trời cuối đất gạt băng nỗi buồn ngàn cân trong mắt mẹ. Sơn cố lết dần lại chiếc xe lăn bằng hết sức lực như kẻ bơi trên cạn. Nhích từng xentimet thấy rát dưới bụng. Lũ trẻ hi hả cười cổ vũ. Sơn nguyền rủa chúng.

Miên trong nhà chạy ra, bất ngờ nhìn nhức nhối… Không đợi đến một phút để bế con vào xe an ủi "con có sao không?". Sơn lắc đầu thẫn thờ, quay nhanh bánh lăn xe vào nhà. Dáng vẻ bất cần trông lẻ loi ngậm ngùi.

Sơn giấu mặt vào góc tường âm thầm trước sự bất lực. Nhắm rờ mắt. Bóng người đàn ông tóc bạc mặc bộ áo lụa cổ Tàu đứng trước cửa, thấp thỏm nhìn mẹ con Miên. Sơn tò mò ngơ ngác. Mẹ chết lặng chạy ra sờ nắn từng phân đoạn trên người. Rồi khóc ngất. Rồi cầm tay người đàn ông sấp ngửa đến chỗ Sơn và bập bõm nói câu gì đó. Người đàn ông ôm Sơn nhưng cánh tay chạm nhẹ vòng. Không kịp kiến diện khuôn mặt ngửi hơi ấm và nghe nỗi khát khao trỗi dậy. Ngẩng lên khuôn mặt trắng tinh nhẵn thín không đường nét. Bóng lừng lững ra đi khi Sơn chưa kịp cất tiếng “cha”.

Giật mình. Sơn choàng tỉnh cơn mê.

Sơn bâng khuâng với tay bật chiếc đài cũ. Tiếng cô phát thanh viên sang sảng trong bản tin tối "bộ trưởng bộ kinh tế vừa ký kết dự án đầu tư giữa hai nước Trung – Việt nhằm phát triển kinh tế, đôi bên đều có lợi. Cùng tiến đến mục đích hòa bình hữu nghị, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai".

Miên chạm tay lên vai Sơn.

Chuỗi im ắng bao trùm nghe trái tim thánh thót trong lồng ngực. Sợi dây mỏng manh gắn kết những nỗi nhớ ăn mòn thời gian. Miên chờ đợi. Sơn khát cháy. Dường như không gian ngừng thở lắng nghe một bước chân vô định từ xa xôi. Mắt Miên và Sơn nau náu vào chiếc đài. Chậm rãi, uống từng lời, từng tin…

Sơn quay sang nhìn mẹ chạm phải tia hy vọng chất lửa nóng bỏng. Làn da sạm cháy nắng của mẹ gõ giọt thẽ thàng. Sơn nắm lấy tay mẹ vò chặt. "Con muốn đi học, con sẽ đi học, con sẽ tìm cha về cho mẹ. Mẹ đồng ý cho con há mẹ".

"Vậy con sẽ làm thế nào để tìm được cha?"

"Con học chữ, sẽ gửi lòng con vào trang giấy. Con tin cha cũng đang mong mỏi và sẽ về".

Miên chợt sững người khi giọng Sơn đanh gọn rắn chắc. Khoảng im ắng vỡ òa trong tiếng nấc. ánh mắt Sơn khẩn khoản reo mừng. Lóng lánh trong mắt Sơn chứa ngàn vạn tia sáng kỳ diệu.

Miên lịm đi hạnh phúc. Ước mơ của Sơn giản dị như bão lòng Miên. Dẫu ngắn ngủi nhưng thêm một giờ, một ngày, một tháng, một năm… Bóng gã như ảo ảnh xa xa, gần gần…Bài học chữ đầu tiên âm vang trong tuyết trắng.
"Đường chân trời" - Nguồn: Đàn Chim Việt